Sức khỏe & lối sống

Việc đo đường huyết tại nhà đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong quá trình quản lý bệnh tiểu đường, dù là tiểu đường tuýp 1, tuýp 2 hay tiểu đường thai kỳ. Đây không chỉ là một thao tác kỹ thuật đơn thuần, mà còn là phương pháp giúp người bệnh theo dõi và hiểu rõ hơn tình trạng sức khỏe của chính mình. Tuy nhiên nhiều người vẫn chưa hiểu hết được vai trò cũng như chưa nắm được hết những lưu ý quan trọng, thời điểm đo thích hợp. Dưới đây sẽ là bài viết giúp cô chú anh chị có cái nhìn tổng quát hơn về việc đo đường huyết tại nhà.

Tại sao cần đo đường huyết tại nhà?

Trước hết, đo đường huyết giúp người bệnh kiểm tra xem mức đường trong máu của họ đang ở mức bình thường, quá cao hay quá thấp. Qua đó, họ có thể đưa ra những điều chỉnh phù hợp trong chế độ ăn, vận động hoặc dùng thuốc. Ví dụ, nếu sau bữa ăn mà đường huyết tăng cao, bệnh nhân có thể xem lại khẩu phần tinh bột, chất béo hoặc thời gian vận động sau ăn.

Đo đường huyết tại nhà giúp kiểm soát tốt hơn tình trạng bệnh tiểu đường

Thứ hai, việc theo dõi thường xuyên tại nhà giúp phát hiện sớm những biến động bất thường về đường huyết, đặc biệt là tình trạng tăng đường huyết đột ngột hoặc hạ đường huyết nguy hiểm – vốn có thể gây ra các triệu chứng như mệt mỏi, run tay, vã mồ hôi, choáng váng, thậm chí hôn mê nếu không được xử lý kịp thời.

Bên cạnh đó, khi người bệnh chủ động đo đường huyết tại nhà và ghi lại các kết quả, dữ liệu này trở thành thông tin quý giá để bác sĩ điều trị có thể đánh giá hiệu quả điều trị và quyết định có nên thay đổi thuốc, insulin hay chế độ ăn hay không. Đây là một phần rất quan trọng trong quá trình cá nhân hóa điều trị bệnh tiểu đường – nghĩa là điều trị được điều chỉnh phù hợp với từng người, từng thời điểm.

Cuối cùng, tự đo đường huyết tại nhà cũng là cách để bệnh nhân nâng cao ý thức, rèn luyện sự chủ động trong quản lý bệnh. Điều này đặc biệt hữu ích đối với những người mới được chẩn đoán tiểu đường, giúp họ làm quen với bệnh và kiểm soát tốt hơn cuộc sống hằng ngày.

2. Đo đường huyết vào thời điểm nào?

Một trong những yếu tố quan trọng giúp việc đo đường huyết tại nhà phát huy hiệu quả tối đa là chọn đúng thời điểm đo. Tùy vào tình trạng bệnh lý, loại thuốc đang sử dụng và mục tiêu kiểm soát đường huyết của từng cá nhân, bác sĩ có thể hướng dẫn đo vào những thời điểm cụ thể trong ngày.

Lựa chọn đúng thời điểm đo giúp phát huy hiệu quả tối đa hơn

Thời điểm đo phổ biến và quan trọng nhất là trước bữa ăn, hay còn gọi là lúc đói. Mục đích là để kiểm tra mức đường huyết nền – tức mức đường trong máu sau ít nhất 8 giờ không ăn. Giá trị lý tưởng theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (ADA) là từ 80 đến 130 mg/dL.

Ngoài ra, người bệnh cũng nên đo sau ăn từ 1 đến 2 giờ để đánh giá mức tăng đường huyết sau bữa ăn. Đây là thời điểm đường huyết thường tăng cao nhất. Kết quả được xem là đạt nếu đường huyết dưới 180 mg/dL. Thông tin này rất hữu ích để điều chỉnh bữa ăn hoặc liều insulin tác dụng nhanh (nếu có).

Một thời điểm đo quan trọng khác là trước khi đi ngủ, đặc biệt đối với những người có nguy cơ hạ đường huyết về đêm. Mức đường huyết an toàn trước khi ngủ nên nằm trong khoảng từ 100 đến 140 mg/dL.

Trong một số trường hợp đặc biệt, người bệnh có thể được hướng dẫn đo vào 2–3 giờ sáng để kiểm tra tình trạng hạ đường huyết về đêm – tình huống thường xảy ra ở bệnh nhân tiêm insulin hoặc uống thuốc hạ đường mạnh.

Ngoài các thời điểm cố định, người bệnh nên đo đường huyết bất cứ khi nào cảm thấy cơ thể bất thường như: hoa mắt, choáng váng, run tay, vã mồ hôi, mệt mỏi đột ngột… Đây có thể là dấu hiệu của hạ đường huyết hoặc tăng đường huyết quá mức.

Tóm lại, thời điểm đo đường huyết không cố định cho tất cả mọi người, mà cần được cá nhân hóa theo chỉ định của bác sĩ. Việc đo đúng thời điểm giúp kết quả có giá trị hơn trong việc theo dõi và điều chỉnh điều trị.

3. Những lưu ý khi đo đường huyết tại nhà

Để đảm bảo kết quả đo đường huyết tại nhà chính xác và đáng tin cậy, người bệnh cần tuân thủ một số lưu ý quan trọng trong quá trình thực hiện.

Đo đường huyết tuy là thao tác đơn giản nhưng cũng cần lưu ý để kết quả đo được chính xác nhất

Trước tiên, vệ sinh tay sạch sẽ là bước bắt buộc, đặc biệt với những ai dùng máy đo đường huyết bằng que thử máu. Tay nên được rửa bằng xà phòng và nước ấm, sau đó lau khô hoàn toàn. Nếu tay còn dính thức ăn ngọt, mỹ phẩm, hoặc còn ẩm, kết quả có thể sai lệch đáng kể.

Thứ hai, sử dụng đúng loại que thử và kim lấy máu, đồng thời phải đảm bảo que thử còn hạn sử dụng và được bảo quản nơi khô ráo, tránh tiếp xúc với không khí ẩm. Tuyệt đối không dùng que thử đã hết hạn hoặc bị biến dạng.

Khi lấy máu, nên chích ở bên cạnh đầu ngón tay (không phải giữa lòng ngón) để giảm đau và tránh tổn thương dây thần kinh. Không nên bóp mạnh ngón tay để lấy máu vì có thể làm thay đổi thành phần mẫu máu (do lẫn dịch mô), ảnh hưởng đến độ chính xác.

Nếu bạn sử dụng máy đo đường huyết liên tục (CGM) hoặc máy cảm biến không cần chích máu, hãy tuân thủ đúng hướng dẫn của nhà sản xuất, bao gồm cách gắn cảm biến, hiệu chuẩn (nếu cần), và thời điểm quét máy hoặc đọc dữ liệu.

Một lưu ý quan trọng khác là nên ghi lại kết quả đo đi kèm với thời điểm, bữa ăn hoặc hoạt động gần nhất để giúp bác sĩ có thông tin đầy đủ khi đánh giá điều trị. Nếu bạn dùng các ứng dụng sức khỏe, có thể lưu trên điện thoại để dễ theo dõi hơn.

Cuối cùng, cần lưu ý rằng kết quả đo chỉ là một phần trong bức tranh tổng thể, không nên quá lo lắng với một lần đo bất thường. Tuy nhiên, nếu kết quả liên tục nằm ngoài giới hạn cho phép, hoặc bạn thấy có triệu chứng nghi ngờ, hãy liên hệ bác sĩ sớm để được tư vấn.

Vì 1 Việt Nam tươi đẹp - Mong những điều tốt lành đến với người bệnh tiểu đường!
Vì người bệnh tiểu đường thực sự cần - Xin sẵn lòng phụng sự!
CEO Trần Bình - Samhoanglienson.vn